Wat er gebeurt als je je kennis klakkeloos opschrijft

3 minuten lezen

---

En wat je lezer wél interessant vindt

Ja, je weet ontzettend veel. En je wil het liefst al die kennis opschrijven: de lezer opvoeden en vertellen wat bepaalde termen inhouden en wat voor kennis er zit achter de adviezen die hij krijgt.

Helaas. Dat werkt niet. De lezer haakt gedesillusioneerd af. Lees wat mij overkwam in het ziekenhuis:

Honger naar kennis

Al minstens zes jaar lang dorstte ik naar gedegen, onderbouwde informatie over de voor- en nadelen van melatonine. Praktische informatie over wat we wanneer moesten doen. Dat soort dingen.

Maar elke keer als we een vraag hadden gesteld, stopte diezelfde arts ons hetzelfde onbruikbare foldertje in handen.

‘Lees dat maar eens', zei hij er dan nog bij en stuurde ons vervolgens de gang op.

Een nieuwe aanpak

Deze keer had het ziekenhuis het anders aangepakt:

• Een andere arts. Die duidelijk al wat communicatiever was.
• Nog beter was het gesprek met de verpleegkundige, die kennelijk speciaal was aangesteld om de ouders met hun kind verder te helpen met praktische informatie.

En toen gaf ze me het mapje. Het mapje waarin ik alles nog eens terug kon lezen en dat ons nog beter zou helpen in het leven van alledag. Zei ze.

Ze was wel nieuwsgierig wat wij van de tekst zouden vinden

Want dit was allemaal nieuw voor ze, zei ze. En met onze opmerkingen kon ze wellicht de tekst nog verbeteren.

Dus. Vol goede moed sla ik aan het lezen.

En kom, na enige moeite, bij de tweede alinea.

Ai. Het staat er echt:

‘De eigen melatonine productie, ook wel endogene productie genoemd, wordt beschouwd als de belangrijkste synchroniserende factor voor het circadiane ritme.

Pardon?

Nog een keer lezen. Ja, ik snap wel wat daar staat. Maar ho eens even. Ik ben hoogopgeleid, gewend om dit soort teksten te doorgronden. En in die kliniek komt iedereen. Iedereen, van hoog- tot laag opgeleid. Van goed Nederlands sprekend, tot nog niet zo goed Nederlands kunnen verstaan.

Zoon loopt net binnen en ja, hij begrijpt het, “als je weet wat ‘circadiaan’ betekent”, zegt hij er goedmoedig bij.

Oké, tussen haakjes staat dan uitgelegd wat ‘circadiaan’ betekent:

(Een circadiaan ritme is een biologisch ritme waarvan de cyclus ongeveer één dag duurt (Latijn: circa = ongeveer, dies = dag). Men spreekt ook wel van een 24-uurs ritme of slaap-waakritme)

Waarom val je mij lastig met al die moeilijke termen?

Ik hoef niet zo nodig opgevoed te worden. Ik wil alleen maar wat informatie die mij verder kan helpen.

Maar nee. Dat vindt de schrijver van deze tekst niet voldoende. Die wil mij zo ontzettend graag allerlei uitleggen. Ze zijn aan het zenden,  noem ik dat.

Het enige dat ik als lezer hoef te weten is dat je eigen melatonineproductie (dus zonder spatie) ervoor zorgt dat je in een 24-uursritme blijft.

En grappig, als ik de zinnen dan zo herformuleer komt er direct bij mij een belangrijke (denk ik) vraag boven: waarom is dat 24-uursritme zo belangrijk? Die vraag kwam niet boven toen ik de ingewikkelde zin las.

Apart, zo’n effect van een heldere tekst: die roept vragen op!

En dat is goed, lijkt me, want daardoor wordt de informatie nog belangrijker.

Ik moet toegeven dat die zin met endogene, synchroniserende, circadiane ritme, wel gelijk de allermoeilijkste zin in de hele handleiding is. Maar ook de rest van met name de eerste pagina, is niet heel toegankelijk.

Er staat verder best wel veel echt nuttige informatie in, vooral over wat je het beste kunt doen als je ’s morgens wakker wordt, overdag en voordat je gaat slapen om zo goed mogelijk te slapen.

Het enige minpunt is dan nog dat ze die leefregels voor een goede slaap ‘slaaphygiëne’ noemen. Ik vermoed maar zo dat ze het woord ‘slaapregels’ te dwingend vonden en daar vervolgens een onlogisch eufemisme voor hebben bedacht.

Maar zeg nu zelf:

‘Leefregels voor een goede slaap’ is toch veel helderder?

Tot zover mijn persoonlijke belevenis.

Om duidelijk te maken dat elke tekst van/over elke expertise, altijd goed moet zijn. Keigoed. (of vind je nu ook dat ik te veel aan het opvoeden ben?)

Wil jij een keigoede tekst schrijven en twijfel je?

In een feedbackessie - onderdeel van finetunen van je schrijfmachine - laat ik je zien hoe jij je tekst er nog uitnodigender kan krijgen. 

Neem contact met me op Of download ebook over finetunen schrijfproces