De vicieuze cirkel van gedachten in. En er weer uit

3 minuten lezen


tekening: een wolk van angst en negatieve gedachten om een van twee poppetjes heen

Woorden beter laten stromen, dat is wat je wilt. Maar als je terecht komt in een vicieuze cirkel waarin schrijven steeds meer moeite kost, dan zak je steeds dieper weg. In dit artikel leg ik je uit hoe dat werkt en wat voor mogelijkheid je hebt uit die cirkel te breken.

‘Als je nou eens gewoon zégt dat je het lastig vindt om dat verslag te schrijven?’ De klant kijkt me aan alsof ik een oneerbaar voorstel heb gedaan. Zijn gedachten doorboren de stilte die tussen ons valt.

Ik ben toch niet gek, dan val ik pas echt door de mand. Dan weten ze straks allemaal dat ik dit niet kan en dat ik niet geschikt ben voor mijn taak. Wat een afgang zou dat zijn.

Gedachten komen in een flits voorbij

Ik ken het. Soortgelijke gedachten heeft iedereen wel eens, ze komen als in een flits voorbij en soms blijven ze langer hangen, of komen regelmatig terug. Je vervloekt ze, wenst ze weg. maar ze blijven komen. Je gaat ze geloven en probeert koste wat het kost te voorkomen dat je inderdaad door de mand valt, inderdaad af zou gaan voor de hele afdeling.

Daarom weet ik: wat ik nu aan mijn klant vraag, is juist zijn ergste nachtmerrie. Zijn baas mag beslist niet weten dat hij moeite heeft met schrijven. Hij probeert consequent te voorkomen dat zijn collega’s en zijn baas te weten komen dat hij moeite heeft met schrijven.

Moed nodig

Toch vraag ik hem om dwars door zijn belemmerende gedachten heen te gaan. Ze te laten voor wat ze zijn: slechts gedachten. Ik weet dat dat moed vergt, en ik weet dat deze klant die moed heeft. Vermengd met een soort speelsigheid, je kunt het onbezonnenheid noemen, in ieder geval iets dat hem in het diepe doet springen om verder te komen.

Het scheelt dat hij mij vertrouwt. Ik denk dat ik dat wel kan zeggen. We hebben al een paar schrijfcoachsessies gehad en hebben doorgespit hoe hij te werk gaat als hij schrijft, hoe zijn dag verpest is als hij weet dat hij die dag een stuk moet schrijven voor zijn werk, zijn angsten, zijn onbeholpenheid als het op schrijven aan komt. Hij heeft zich flink bloot gegeven en heeft ook al ervaren hoe het is om met plezier te schrijven.

Paniek omdat schrijven nu moet

Ondertussen is het tijd om aan dat verslag te schrijven. Hij heeft al dagen zitten uitstellen, de gebruikelijke paniek gevoeld dat het hem niet zal lukken, het onvermogen om de woorden uit zijn hoofd te krijgen. De gebruikelijke wanhoop is al om de hoek komen kijken. Alles bij elkaar heeft hij daarmee de druk op het verslag nog groter gemaakt. Hij laat zich ontvallen: ‘Het moet wel goed zijn, want mijn baas leest het ook.’

Aanknopingspunt, denk ik. ‘Stel dat je een verslag voor je vrouw moest schrijven?’, vraag ik.

Ja, dán was het geen probleem. Hij zou gewoon schrijven hoe het gegaan was. Zijn vrouw wist wel dat hij moeite had met schrijven en zou zeker door de vingers zien wat niet zo goed geschreven was.

De druk van jezelf

Dat hoor ik vaker . Als je moeite hebt met schrijven, geldt dat vaak in een bepaalde context of voor bepaalde mensen. Een krabbeltje voor je collega is dan geen punt, maar voor een klant of voor de directie wel.

Vaak heeft dat te maken met druk die je zelf opvoert. Bij mijn klant is dat het idee dat de ontvanger een negatief oordeel over hem zal hebben.

Daarmee stort mijn klant zich in een vicieuze cirkel die maakt dat schrijven helemaal niet meer lukt.

De vicieuze cirkel die schrijven bemoeilijkt

Je ziet dat er een spiraal van gedachten ontstaat die je steeds verder de modder in trekt. Parallel daaraan, eromheen, zie je een zich voortzettende loop van lichamelijke reacties. Dit alles maakt dat je je gedachten steeds minder goed kunt verwoorden.

Het schema laat een voorbeeld van zo’n gedachtencirkel zien. Bij jou ziet die er waarschijnlijk weer anders uit, met net iets andere gedachten, emoties en reacties in je lichaam.

Tekening: vicieuze cirkel van gedachten die steeds negatiever worden, waardoor je vast komt te zitten

Wat kun je als je in zo’n vicieuze cirkel zit? Gelukkig is het mogelijk die vicieuze cirkel van alsmaar erger wordende gedachten en lichamelijke reacties te doorbreken. Dat is: ontspanning.

Daarom doe ik mijn kant het oneerbare voorstel: Open en eerlijk zijn tegen zijn baas. Die weet tenslotte al dat hij moeite heeft met schrijven, hij heeft zelf toestemming gegeven voor dit schrijftraject. Mijn klant gaf zelf aan dat schrijven hem beter afgaat als hij weet dat zijn lezer weet dat hij moeite heeft met schrijven. Dan zorgen we daar toch voor?

Het schrijfprobleem opbiechten

De stilte die intrad na mijn voorstel is voorbij. Mijn klant glimlacht. Ja, dat gaat hij proberen, hij zal zijn baas vertellen dat hij moeite heeft met het verslag. Ik zie de spanning nu al van hem wijken.

Bij de volgende coaching blijkt: Mijn klant heeft inderdaad gezegd dat hij moeite had met schrijven van het verslag. Wonderbaarlijk, vindt hij, hoe dat alleen al hielp om met meer gemak het verslag te kunnen schrijven.

Het lijkt een kleine dingetje, maar het heeft effect. Ik merk dat zijn zelfvertrouwen is gegroeid. En dat helpt hem niet alleen deze keer, maar ook volgende keren.

We gaan verder met de puzzeltocht, naar wat nog meer mogelijk is om uiteindelijk met meer ontspanning te kunnen schrijven.

Hoe zit het bij jou met schrijven en spanning?

Lukt het je om voldoende te ontspannen als je schrijft? Of loopt de druk regelmatig te ver op en krijg je die zelf niet meer omlaag? Bij het traject Kom los van je worsteling met schrijven help ik je om de oorzaak te achterhalen, zodat je de druk omlaag kunt brengen en de woorden weer kunnen stromen. 

Neem contact met me op