Hoe je nagaat of je tekst concreet genoeg is

3 minuten lezen

---

Hoe concreter hoe beter

Concrete tekst maakt dat je lezer je begrijpt. En pas als je lezer je begrijpt, onderneemt hij actie. Wordt klant bij je. Of gaat je bellen. Hieronder aanwijzingen om je eigen tekst minder vaag en juist concreter te maken.

Weer een rapport klaar. Geredigeerd. Ik werp nog 1 blik op het commentaar dat ik erbij heb geschreven. Goh, eigenlijk zeg ik overal hetzelfde:  ‘Kan dit concreter?’, ‘Ik vind het een beetje vaag.’, ‘Misschien kun je er een voorbeeld bij geven.’, ‘Hoe dan?’

Waaraan zie ik dan dat iets te vaag is en niet concreet genoeg is? Daarom allereerst:

Wat is concreet precies?

Ik leg het uit met een voorbeeld. Jij zegt een woord, dan geef ik er een concretere variant voor in de plaats. Als jij bijvoorbeeld ‘huis’ zegt, kom ik met ‘eengezinswoning’. Of nog concreter: een eengezinswoning in een rijtje van 5 en dan een van de tussenliggende huizen.

Nu jouw tekst. Punt is dat je die zelf meestal concreet genoeg vindt. Jij hebt al een goed beeld van de woorden die je gebruikt. Dus hoe herken je dat je eigen tekst nog niet concreet genoeg is?

Ik kwam iets tegen over wat concreet inhoudt, in een boek dat ik las. Een boek over communicatie met autisten. Het draait namelijk om heldere communicatie en hoe je dat doet.

Er stond in uitgelegd wat concrete taal is.

Concrete taal is:

• zichtbaar, tastbaar en feitelijk.
• duidelijk en ondubbelzinnig.
• maar op één manier uit te leggen.
• te tekenen.
• Als de toehoorder zich een beeld (plaatje) kan vormen van wat er verteld wordt.

Concreet praten is dus als praten in plaatjes. Om terug te keren naar het voorbeeld van het huis: hoe beter je het huis beschrijft, hoe beter de lezer zo’n huis tekent zoals jij het je voorstelt.

En precies datzelfde gaat op voor schrijven:

Concrete schrijftaal is zo schrijven dat de ander er een beeld van kan vormen

Natuurlijk hoef je niet op alle punten in te gaan, maar deze vijf punten zijn best een goede leidraad om te checken of je concreet genoeg bent geweest.

De proef op de som. Ik pak een willekeurige website van een notaris en kom de volgende zin tegen op de homepage:

Wij zijn een eigentijds en maatschappelijk betrokken notariskantoor.

Hoe scoort die zin op de vijf punten van concreetheid?

De tekst scoort slecht op concreetheid.

‘eigentijds’, ‘maatschappelijk betrokken’ én ‘notariskantoor’ zijn niet concreet genoeg. Als ik bijvoorbeeld het kantoor zou moeten tekenen zou ik een statig herenpand tekenen (het beeld dat ik heb van een notariskantoor), dat geverfd is in opvallende kleuren (eigentijds) waar allemaal mensen omheen staan (maatschappelijk betrokken).

Ik wed dat jij een ander plaatje zou tekenen. En dat het plaatje dat ik zou tekenen, niet het beeld is dat het notariskantoor wil oproepen.

Wat moet je doen om zo’n tekst concreet te krijgen?

Eerst de makkelijkste: notariskantoor kun je vervangen door notarissen.

• Dan eigentijds: vind ik lastig omdat ik niet weet wat ze hiermee bedoelen. Ik had de vraag op twitter gesteld en kreeg als reactie ‘Een contradictio in terminis’ en ‘een kantoor waar ze gewoon Nederlands gebruiken in alle officiële documenten’. Verwarrend dus. Ik kan nog bedenken: een kantoor waar ze niet alleen op kantooruren werken maar ook ’s avonds en in het weekend. Of waar niet alleen mannen werken in de hogere posities. Of een kantoor met een goede website met diverse tips waar je wat aan hebt. Welke het ook is, het is handiger om dat dan te schrijven. (en misschien weten ze het zelf ook niet…)
• Blijft over ‘maatschappelijk betrokken’. Hier zou kunnen staan dat ze voor mensen met weinig geld gereduceerd tarief hanteren. Of dat ze 10 procent van hun winst aan goede doelen geven. Of dat iedere medewerker een week per jaar helpt bij een of ander goed doel. Maar misschien is het wel niet meer dan dat ze weten wat er voor discussies zijn als het gaat om zaken waarvoor je naar de notaris moet.

Kortom, concreet betekent net iets langer nadenken over wat je schrijft, zodat de lezer een beeld krijgt van wat jij in je hoofd hebt.

Wil je weten of jouw tekst te vaag is en of die concreter kan?

Ik help je graag om te ontdekken waar en hoe jij concreter kunt schrijven. Mail me om een afspraak te maken voor een gratis, telefonisch oriëntatiegesprek. 

Bron: Auti communicatie Geef me de 5, van Colette de Bruin

Neem contact met me op