Een saaie tekst een tikkeltje creatiever maken

3 minuten lezen


foto van inhoud oud poesiealbum

Medicijn tegen gortdroge tekst: een dompelbad van nostalgie

Snik. De tijd is voorbij.

Ik ben niet meer dat kleine meisje. Mijn moeder die me plaagde in haar gedichtje voor mij, over hoe boos ik kon zijn op die bemoeials van grote zussen.

En al die juffen, vriendinnetjes van toen, een enkel vriendje: allemaal achter elkaar in mijn poesiealbum…. De meeste ken ik niet meer, sommigen zelfs al overleden.

Ooooh.

Toen.

Kon ik er nog maar een heel klein beetje van terughalen naar het nu.

Dat is echt nostalgie…

Nu jij:

Wat is voor jou het toppunt van nostalgie?

Denk daar dan eens 5 minuten  over na: wat er gebeurde, hoe je je voelde:

……

.......

Nagedacht?

Oké. Ga dan schrijven wat je eigenlijk wilde schrijven.

Kans is groot dat je nu op creatiever schrijft dan voor deze oefening.

Dat is de conclusie van onderzoekers van de University of Southampton.

Zij voerden verschillende experimenten uit om uit te testen of nostalgie creatief schrijven bevordert. En ja. Het bleek te werken.

Beetje vergezocht?

Misschien, maar maakt niet uit. De uitkomsten zijn interessant genoeg.

Nostalgie wordt vaak afgedaan als iets sentimenteels. Iets waar je liever niet mee geassocieerd wilt worden. Alleen bij oude dametjes ‘mag’ het.

Ten onrechte, betogen de onderzoekers in hun wetenschappelijk artikel dat gepubliceerd is in de Journal of Experimental Social Psychology.

Hoe onderzochten de onderzoekers de relatie tussen nostalgie en creativiteit?

In hun experimenten lieten ze studenten óf 5 minuten denken aan een nostalgische gebeurtenis of aan een normale gebeurtenis. Daarna kregen ze de vraag hoe ze zich nu voelden.

Vervolgens kregen ze een schrijfopdracht die na afloop beoordeeld werd op creativiteit, door mensen die weten hoe je creativiteit kunt beoordelen, maar niets wisten van het onderzoek.

Hoe het kan dat nostalgie zo’n groot effect heeft op creativiteit?

Nieuwe experimenten lieten zien dat het niet eens zozeer die nostalgie zelf is die ervoor zorgt dat de testpersonen creatievere teksten schreven.

Het ging om de openheid

Het was via een tweetrapsraket:

  • Nostalgie bevordert openheid.
  • En openheid bevordert de creativiteit.

Nu zijn er wel meer manieren waarop je een open houding krijgt. Bijvoorbeeld als je denkt aan een positieve gebeurtenis.

Kun je dat dan ook gebruiken om creatiever te worden?

Kan wel, maar heeft minder impact dan die nostalgie, zo checkten de onderzoekers nog in een vervolgexperiment.

Dus het blijft:

Drenk je in nostalgie en je teksten gaan sprankelen

Het blijft misschien niet te geloven dat het zo simpel is om van een saaie tekst iets beters te maken.

Waarom nou juist nostalgie?

De onderzoekers verklaren het als volgt: door die nostalgische herinneringen voegen  mensen aspecten van zichzelf uit het verleden samen met aspecten uit het heden. Dat geeft een gevoel van zelf-continuïteit.

Inderdaad. Ik denk aan mijn begintijd bij Boerderij, hoe ik nog moest leren schrijven. En dat ik dat nu wel (beter) kan.

Dat samenvoegen is iets wat ook bij creativiteit speelt. Creativiteit ontstaat waar je concepten combineert die oorspronkelijk geen relatie met elkaar hebben.

Vandaar de oefening bovenin deze blog.

Hier nogmaals, iets verder uitgewerkt:

Hoe bevorder je creatief schrijven?

  1.  Ga zitten voor die schrijfklus waar je misschien al een tijd tegenaan hikt. Of pak die tekst erbij waar je nog niet helemaal tevreden over bent.
  2.  Denk dan 5 minuten aan iets dat voor jou nostalgische waarde heeft. Leef je helemaal in, met alle gevoelens die je daarbij hebt. Misschien helpt het om daarbij je ogen even dicht te doen. (heb ik ook gedaan, anders bleef ik steken in woorden als. Mijn poesiealbum. Oh ja, al die vriendinnetjes. Hoe zou het met ze zijn? Dat vond ik niet inspirerend genoeg. Nadat ik mijn ogen dicht had gedaan kwamen de woorden die er nu staan.)
  3. Ga schrijven.

Ik ben heel benieuwd of het lukt!

Kanttekening bij de schrijfopdracht aan de studenten

Nog wel even een kanttekening. Dat hoort bij onderzoek 

De opdracht die de studenten in het onderzoek kregen was sowieso al veel spannender dan het schrijven van een zakelijke tekst. Dus is het makkelijker om creatief te zijn, volgens mij.

In het ene experiment kregen ze de opdracht een verhaal te schrijven met daarin deze drie elementen: een prinses, een kat en een raceauto.

In het andere experiment moesten ze een verhaal afmaken dat begon met de zin: ‘Op een koude winteravond werden een man en een vrouw gealarmeerd door een geluid van een huis uit de buurt.’

Nu mijn vraag: bevordert nostalgie ook de creativiteit van zakelijke teksten?

Wil je het proberen en het mij laten weten?

Of wil je graag begeleiding om creatiever te schrijven? Ik heb daar een speciaal traject voor: Scherp, zakelijk schrijven. Neem contact met me op om te horen wat de mogelijkheden zijn. 

Neem contact met me op

Mooi artikel, ik ga het proberen 4 dagen lang!

Karien Vissers, Vissers tekst

Elke schrijver heeft prikkels nodig om creatief en boeiend te schrijven, behalve als je juridische teksten produceert. De prikkels kunnen overal vandaan komen maar Leonore is wel een erg dankbare prikkel. Zoals ze nu weer nostalgie in de strijd gooit, geweldig. Ik word er een beetje romantisch van. Ik zie me al zitten op een terras aan de bosrand, een glaasje Rivella voor me en Leonore, die maar niet ophoudt prikkels uit te delen, tegenover me. Heerlijk. Ik kijk uit naar de volgende aflevering

Ben Menting, Bureau Ben